اولویتبندی معیارهای حفاظت در پارک ملی خجیر با بکارگیری (ahp) روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی

چکیده امروزه اساس طراحی پارکهای ملی در ایران بیشتر بر طبق اصول حفاظتی صورت می گیرد و معیارهای انتخابی کاربری حفاظت نیز به درستی اولویتبندی و مورد استفاده قرار نمیگیرند که این امر تهدیدی جدی برای یگانگی و یکپارچگی اکوسیستم به شمار می رود. از طرفی تا کنون معیارسنجی برای مناطق تحت حفاظت صرفا در قالب معیارهای پهنهبندی حساسیت به ویژه برای مناطق ساحلی و دریایی طراحی گردیده است. از این رو با توجه به ضرورت تعیین معیارهای مناطق حفاظت شده خشکی به ویژه پارکهای ملی، در این تحقیق برای اولین بار تلاش گردیده ضمن گزینش معیارهای کمی و کیفی کاربردهای مختلف ، الویت بندی قابلیتهای چهارگانه پارک ملی تعیین گردد. در این راستا پس از بررسی معیارهای حفاظت از طریق روش دلفی (درجه اهمیت) معیارهای مربوط به آن رتبه بندی گردید و براساس درجه اهمیت، معیارهای مربوطه انتخاب گردیدکه در مرحله پرسشنامه تعدادی از معیارهای هرکاربری به علت این - که از دید کارشناسان پرسششونده نسبت به سایرین از اهمیت کمتری برخوردار بودند حذف شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مقایسات زوجی بین معیارهای کاربری (ec) از طریق نرم افزار (ahp) حفاظت که درصد اهمیت و درجه اهمیت آنها بیش از یک دوم میزان قابل انتظار بود به منظور تعیین ضریب اهمیت و مطلوبیت کاربری ها صورت گرفت و براساس ضریب اهمیت به دست آمده معیارهای قابل قبول اولویتبندی شدند که در نهایت از بین معیارهایی که رتبه قابل قبول برای حفاظت را کسب کرده بودند معیار جانداران در خطر تهدید دارای بیشترین درجه ارجحیت قرار گرفت و با توجه به این اولویت بندی پیشنهاداتی در راستای مدیریت یکپارچه پارک ملی خجیر ارائه گردید.